[recenzja] Łada Łuzina „Wiedźmy Kijowa. Miecz i krzyż” – Kijowice, diabły i skarb spod cerkwi

Wiedźmy Kijowa. Miecz i krzyż Łady Łuziny to kolejna pozycja, którą przeczytałam dzięki popularnej księgarni TaniaKsiazka.pl. Sięgnęłam po tę powieść urban fantasy zaintrygowana nie tylko postacią popularnej ukraińskiej autorki i dziennikarki, ale przede wszystkim kulturą oraz historią Kijowa. A jak wypadł ten eksperyment czytelniczy, wyłuszczam w niniejszej recenzji.

Trzy postaci kobiecie nie pojawiają się na okładce przypadkiem – bo to właśnie wokół nich toczy się cała historia. Pierwsza z nich to uwielbiająca Bułhakowa nieśmiała studentka historii Masza Kowalowa, drugą jest seksowna, wiecznie improwizująca artystka Dasza Czub, a trzecią zasadnicza businesswoman Katia Dobrażańska. Tak się składa, że w tym samym czasie trafiają do Centrum Czarów Starokijowskich i są świadkami śmierci potężnej wiedźmy. Ta przed wyzionięciem ducha serwuje im jeszcze przepowiednię i jak się okazuje, zostawia także pewną niespodziankę. A jest nią... jej moc podzielona pomiędzy nie trzy. Ich reakcje są zupełnie odmienne – od niedowierzania po zachwyt, szybko okazuje się jednak, że odpowiedzialność, która na nich spoczywa, może przerosnąć ich możliwości. Złe moce bowiem nie śpią, nie wahają się dokonywać rytualnych morderstw, a jak się wkrótce okazuje, mają znacznie szerzej zakrojony plan... I jeżeli nasze początkujące czarownice nie zorientują się w porę, w co gra przeciwnik, stracą nie tylko własne życie, ale i całe miasto...

Nazwanie charakteru Daszy nieskomplikowanym byłoby oczywistym niedopowiedzeniem – był lekki i unosił się nad wszystkim jak wielobarwny balon, co naturalnie irytowało homo sapiens, uważających się za poważnych i twardo stąpających po ziemi (s. 19).

Fascynacja autorki Kijowem, jego historią, kulturą oraz legendami emanuje tu niemal z każdej strony i jest niezwykle zaraźliwa. Piękne cerkwie z ikonami i malowidłami, tajemnicze jaskinie pod jedną ze świątyń, malownicze wzgórza i parki, a także miejsca związane z historycznymi postaciami (jak Michaił Bułhakow czy malarze Michaił Wrubel i Wiktor Wasniecow) niejednego czytelnika wprawią w zachwyt. Ja w trakcie lektury nieodwracalnie zakochałam się w tym mieście i z pewnością wybiorę się je zwiedzić, gdy tylko będzie w nim bezpiecznie. I właśnie dlatego uważam, że wykorzystanie tej metropolii i jej tajemnic jest najlepiej zrealizowanym, najbardziej wciągającym elementem powieści. Widać też, że Łada Łuzina jest obeznana z gatunkiem urban fantasy i dobrze się w nim czuje, zapewniając nam dzięki temu całkiem niezłą rozrywkę. Bawi się przy tym nie tylko słowem, ale także kilkoma motywami – istotny jest tu wątek trójki, wiedźm i diabła, ale także miłości do miasta, Boga i innego człowieka. Zaskoczyły mnie szczególnie nietypowe oblicza diabła, które odbiegają od utartego Złego z chrześcijaństwa – przekonajcie się koniecznie, co zaserwowała nam w tym temacie pisarka. Dowiedziałam się też, że lokalne czarownice nazywane są Kijowicami i jacy władcy oraz artyści byli istotni w historii miasta. Z zaciekawieniem zapoznawałam się też z różnorodnymi cytatami umieszczonymi na początku każdego rozdziału – a były to przysłowia, fragmenty legend, znanych powieści czy też książek naukowych o kulturze ukraińskiej. Na pierwszy plan wysuwają się tu jednak różne odcienie kobiecości, istotne są także rozważania na temat siły kobiet i ich roli w społeczeństwie. Muszę też koniecznie wspomnieć o potrafiących mówić kotach – któż ich nie uwielbia?

Warstwa językowa również zasługuje tu na uwagę – autorka ma własny, wyrazisty styl, nie waha się używać rozmaitych środków stylistycznych, a także co i raz to mrugać okiem do czytelnika, bezpośrednio się do niego zwracając. Nie brakuje jej przy tym poczucia humoru, co przejawia się między innymi w długich i wiele mówiących tytułach rozdziałów oraz podszytym ironią stylu, dzięki czemu ponad 650 stron połyka się niemal w okamgnieniu. Ubawiło mnie szczególnie, jak bycie wiedźmą rewelacyjnie działa na porost włosów i paznokci, a dlaczego tak jest, przekonacie się podczas lektury.

Każda kobieta jest bogiem, już dlatego, że nosi w sobie cząstkę nieśmiertelności... (s. 226).

Czy książka ma jakieś wady? Ja zaliczam do nich popularne elementy urban fantasy jak początkowa niewiara w magię czy nadciągające wielkie zagrożenie. Nie przypadł mi do gustu wątek z eliksirem miłosnym i jego opłakane skutki oraz to, ile czasu zajęło bohaterkom dojście do wniosku, że one same i całe miasto znajdują się w niebezpieczeństwie. Fabuła jest z tego powodu niestety nieco chaotyczna i rozbija się na wiele pobocznych wątków, ale nabiera tempa i sensu w miarę zbliżania się do finału. Ponadto pomysłowa grafika na okładce nie pokazuje postaci zgodnych z opisem z książki – idąc od lewej Masza nie nosiła krótkich spódnic, natomiast Dasza miała warkoczyki, a Katia krótkie włosy. Korekta przeoczyła też niestety co nieco, ale przy tak długim utworze może się to zdarzyć.

Ogólnie rzecz biorąc, uważam, że warto poznać tę wartko toczącą się opowieść o trzech początkujących wiedźmach, które zostają wrzucone w wir odwiecznych zmagań magicznych sił o Kijów – miasta, które podbije serce niejednego czytelnika. A jeżeli jakimś cudem nie przekonałam Was do przeczytania powieści Wiedźmy Kijowa. Miecz i krzyż Łady Łuziny, to może znajdziecie coś odpowiedniego w bestsellerach księgarni TaniaKsiazka.pl.

 

Za egzemplarz recenzencki dziękuję księgarni TaniaKsiazka.pl.

Moja ocena: 5/6

Autor: Łada Łuzina
Tytuł: Wiedźmy Kijowa. Miecz i krzyż
Tytuł oryginału: Киевские ведьмы. Меч и крест
Tłumaczenie: Gabriela Sitkiewicz
Wydawnictwo: Insignis
Rok wydania: 2022
Stron: 656