Początki i końce świata – „Requiem dla lalek” Cezarego Zbierzchowskiego

Requiem dla lalek Cezarego Zbierzchowskiego to warty zainteresowania zbiór jedenastu opowiadań ze świata Rammy napisanych przez autora od 2004 roku, które w komplecie dostępne były do tej pory jedynie w formie e-booka. I jak zwykle Powergraph nie zawodzi, serwując nam science fiction najwyższej próby. 

Zebrane tu utwory łączy ze sobą to samo uniwersum, a pokazują między innymi podróż kosmiczną ludzkości statkiem-arką na nową planetę, na którą musi się ona udać po zniszczeniu Ziemi. Ponadto poprzez perspektywę różnorodnych postaci, często będących narratorami opowiadań, przedstawiają, jak wygląda codzienne życie ludzi pozostających ze sobą w konflikcie krajów – Gottanie atakują bowiem bez litości Remark, powodując falę uchodźców, którzy uciekają do zbyt długo obojętnej Rammy. Także religia jest powodem do kłótni – chrześcijanie nie lubią się z resztą, czyli wyznawcami bogów takich jak Apollo, Dzeus, czy Dionizos. Ci ostatni zaś nie lubią się też między sobą i nie wahają się prowadzić rywalizacji oraz realizować swoich przekonań za wszelką cenę, dlatego też świat przedstawiony jest tu niczym laska dynamitu, która w każdej chwili może wybuchnąć. Ma on przy tym wiele interesujących aspektów science fiction: przede wszystkim niezwykle intrygujący plazmat, który jest fizyczną emanacją cząstki Boga, inaczej mówiąc duszy, poza tym występują istoty posiadające zaawansowane umiejętności umysłowe, w tym czytania myśli i kontrolowania umysłów innych, pojawiają się bronie typu bomba freniczna, która smaży układ nerwowy, a także SI czy emulatory ludzkiego mózgu. Jak więc widzicie, znajdziecie tu kryjący ogromny potencjał świat przedstawiony i wiele smaczków dla wielbicieli inteligentnego science fiction.

Cynizm przeżarł nas jak pleśń. (s. 8)

 A w to wszystko Cezary Zbierzchowski wplata silny pierwiastek humanistyczny – wiele historii inspirowanych jest utworami znanych polskich literatów, m.in. Czesława Miłosza czy Tadeusza Konwickiego, i poruszają kwestie wartości istotnych dla całej ludzkości. Każdy z bohaterów staje tu bowiem przed jakimś wyzwaniem, i niezależnie od jego natury – wojskowej, śledczej, dziennikarskiej, czy też naukowej – ich decyzje i sytuacje, w jakich się znaleźli, obnażają bezlitosną prawdę na temat ludzkiej kondycji. Nasze istnienie maluje się w tych poruszających do szpiku kości opowieściach jako gra, nitka przecinana nożyczkami Mojry, a także bolesne poszukiwanie sensu istnienia. Rzeczywistość Rammy fascynuje i zarazem przeraża, pokazując stworzenie świata i apokalipsę, czerpiąc natchnienie ze sztuki, mitów i naszych największych obaw. Kto jest tu bestią, a kto aniołem, kto upadnie z powodu swojej choroby psychicznej, a kto się z niej podniesie, niczym feniks z popiołów, oto pytania, które stawia tu autor, brawurowo lawirując przez meandry ludzkiego umysłu.

 Widzimy to, co chcemy zobaczyć. Nic więcej. (s. 197)

I muszę tu zawrzeć drobną sugestię, a mianowicie taką, iż przygodę ze światem Rammy warto zacząć od omawianego tu tomu, a następnie zapoznać się z recenzowanym przeze mnie nie tak dawno Distortion, które rozwija niektóre zarysowane tu wątki.

Reasumując, proza Cezarego Zbierzchowskiego jest tak sugestywna, że z pełną mocą bomby frenicznej oddziałuje na emocje czytelnika, ciskając go na samo dno studni rozpaczy, by potem dać mu zaczerpnąć powietrza i pokazać promyk nadziei w wyborach bohaterów. Requiem dla lalek to wykwintna uczta zarówno dla humanistów jak i umysłów ścisłych, skłaniająca do zadumy nad systemem przekonań współczesnego nam świata, którą niniejszym serdecznie Wam polecam.

Za egzemplarz recenzencki dziękuję wydawnictwu Powergraph.

Autor: Cezary Zbierzchowski

Tytuł: Requiem dla lalek

Wydawnictwo: Powergraph

Rok wydania: 2020 (pierwsze wydanie papierowe)