Przedzierając się przez ciemny las

Skuszona intrygującym science fiction autorstwa Cixina Liu pt. Problem trzech ciał (pisałam o nim tu) sięgnęłam po jego kontynuację, czyli Ciemny las. Ludzkość szykuje się do inwazji Trisolarian, a przeszkadzają jej zarówno wysłane przez wroga sofony, jak i jej własna natura. I niestety sposób konstrukcji tej powieści też raczej przeszkadza niż pomaga w czytaniu. A czemu tak się dzieje?

Otóż na pierwszy plan wysuwają się nie poszczególni bohaterowie, ale raczej zjawiska społeczne i prawidłowości w ludzkim zachowaniu. Problemem w wojsku okazuje się defetyzm, czyli brak wiary w zwycięstwo, a wielu cywili głosi teorię eskapizmu, czyli ucieczki z Ziemi. Powstaje więc program Patrzących w Ścianę, opierający się na czterech wybitnych jednostkach, które mają w tajemnicy przed wszystkimi stworzyć strategię przetrwania ludzkości, a do dyspozycji dostać nieograniczone środki. Trisolarianie odpowiadają na to wybraniem Burzycieli Ścian, czyli Ziemian mających pokrzyżować plany potencjalnych wybawicieli. Koncepcje opierają się oczywiście na różnych dziedzinach nauki, od technologii wojskowych przez badanie ludzkiego mózgu do przedziwnych pomysłów Luo Ji. Najpierw obserwujemy początkowe przygotowania, a w trzeciej części powieści czas przesunięty jest o 200 lat do przodu, do momentu przybycia pierwszej sondy kosmitów.

Po drugie, uwidacznia się zjawisko, które było już widać w pierwszym tomie – że autor nie do końca radzi sobie z tworzeniem trójwymiarowych postaci, które są w stanie wejść w istotne interakcje z otoczeniem. Było mi bardzo trudno utożsamić się z którymkolwiek z głównych bohaterów, a los niektórych zupełnie mnie nie zainteresował. Największym zaś moim zarzutem jest to, że można by wyciąć cały środek książki i zostawić jedynie początek i koniec, bo tylko one i jedna postać tam występująca mają realny wpływ na to, co się stanie z ludzkością i Trisolarianami. Podobne piętno odcisnęła rzecz jasna Ye Wenjie w pierwszym tomie, w gruncie rzeczy mamy więc do do czynienia z powieleniem pomysłu z poprzedniej części.

Po trzecie, fabuła i sposób prowadzenia opowieści nie były dla mnie tak ekscytujące, jak w pierwszym tomie, oczekiwałam też, że zaprezentowane tu teorie naukowe wprowadzą elementy refleksji nad ludzką kondycją, jednak tworzenie generalnych trendów w zachowaniu, włączając w to tytułową koncepcję ciemnego lasu, nie wzbudziło mojego czytelniczego entuzjazmu. Przede wszystkim zaś chciałam dowiedzieć się, jak to się stało, że Trisolarianie w ogóle przetrwali, na czym polega stosowany przez nich proces odwodnienia, a w szczególności jak się rozmnażają. Niestety w książce nie ma na ten temat ani słowa. Ponadto nie przepadam za postaciami, które są dziwne, nieprzewidywalne i kontrowersyjne, a więc wybitne, a taki jest Luo. Zaś strategii, którą zastosowała flota, lecąc na spotkanie pierwszego statku wroga, nie będę nawet próbowała komentować.

A zatem czytając czułam, że przedzieram się przez ciemny las, pełen generalizacji, niedopracowanych postaci, niepotrzebnych dygresji i nieistotnych wydarzeń, w świecie, w którym ludzkość jest swoim największym wrogiem. Być może właśnie taki był zamysł autora – by stworzyć ponure, dołujące science fiction, w którym Ziemianie sobie z niczym nie radzą i istnieje dla nich jedynie nikła iskierka nadziei, którą niesie dziwaczny osobnik. Dlatego też lektura nie sprawiła mi oczekiwanej przyjemności i zastanowię się dwa razy, zanim sięgnę po zapowiadany już na kwiecień 2018 trzeci tom cyklu noszący tytuł Koniec śmierci.

Tytuł: Ciemny las

Autor: Cixin Liu

Tłumaczenie: Andrzej Jankowski

Wydawnictwo: Rebis

Rok wydania: 2017

tytuł wydania angielskiego: The Dark Forest

tłumaczenie z chińskiego: Joel Martinsen